به نام خدا
سلام
رضا نباتی، كارشناس قرآن دفتر برنامه‌ريزی و تأليف كتاب‌های درسی آموزش و پرورش، با ارسال يادداشتی به خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) به موضوع قرائت برخی از قراء كشورمان اشاره دارد كه از قرائت «بسمله» در ابتدای سوره‌های قرآنی خودداری می‌كنند. اين يادداشت در پی می‌آيد؛
ساعت 22، چهارشنبه 31 فروردين‌ماه سال 90 شبكه محترم قرآن و معارف سيما اقدام به پخش تلاوت مجلسی جناب آقای «حامد شاكرنژاد» نمود.
اين تلاوت از سوره نساء آيات 69 تا 76 و سوره‌های شمس، ضحی و انشراح بود كه در مسجد صدوق ابن‌بابويه اجرا شده بود. نكته‌ای كه در اين تلاوت قابل توجه و تذكر است، مساله‌ای است كراراً از سوی قاريان ايرانی در محافل قرآنی مورد بی‌توجهی قرار می‌گيرد و شبكه قرآن هم بدون توجه به اين مساله اقدام به پخش اين‌گونه تلاوت‌ها می‌كند و آن مساله حذف «بسمله» از ابتدايی سوره‌ها است كه به بهانه اختلاف قرائت صورت می‌‌پذيرد.
قاريان محترمی كه اقدام به ارائه تلاوت‌های دارای اختلاف قرائت می‌كنند، ضمن اطلاع از مبانی، مصاديق و مسائل مرتبط با اختلاف قرائت‌ها بايد از مباحث اعتقادی و حديثی و نيز فتاوای علمای بزرگوار شيعه نيز باخبر باشند.
براساس اعتقادات شيعی و روايات معصومين عليهم السلام عبارت «بسم‌الله الرحمن‌الرحيم» جزء آيه اول هر سوره است و برای تبرك و زينت نيست و نمی‌توان به بهانه اجرای اختلاف قرائت‌هايی چون تلاوت به روش «حمزه، ورش، ابوعمر و ابن عامر» از اين مساله اعتقادی عدول كرد. اثبات اين موضوع دارای عدله فراوانی است كه به برخی از آن‌ها اشاره اجمالی می‌شود:
1- طبق حديث نبوی: « اِنَّ رَسولَ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَيهِ وَ آلِه كانَ لا یَعـلَـمُ انـقَِـضاءَ السُّورَةِ حَتّی تُنـزِلَ عَلَیـهِ بِسـمِ اللهِ الرَّحیـمِ» به درستی كه رسول خدا - كه درود خدا بر او و خاندانش باد - پايان سوره‌ای را نمی‌دانستند مگر آن كه «بسم الله الرحمن الرحيم» نازل می‌شد. (كه نشان دهنده پايان يك سوره و آغاز سوره جديد بود.) (البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 300)
2- حضرت امام صادق عليه السلام در رواياتی فرموده‌اند: «بسم‌الله‌الرحمن‌الرحيم»، با عظمت‌ترين آيه قرآن است»؛ همچنين فرموده‌اند: «خداوند لعنت كند كسی را كه با عظمت‌ترين آيه قرآن را از آن حذف كند.»
3- تمامی قراء سبعه مانند عاصم، كسايی، ابن كثير، نافع به روايت قالون، گفتن «بسم الله الرحمن الرحيم» در ابتدای همه سوره‌های قرآن را لازم و واجب می‌دانند و اختلاف قرائت تنها به چهار تن از قراء آن هم در اتصال بين دو سوره پشت سر هم محدود می‌شود و اين موضوع مورد اجماع تمامی قراء سبعه نيست.
4- در تمامی مصاحف شريف از ابتدا تاكنون - حتی آن‌هايی كه شامل اختلاف قرائات می‌شوند- عبارت «بسم‌الله الرحمن‌الرحيم» در ابتدای همه سوره‌ها (البته به غير از سوره مباركه توبه) آورده شده است.
5- مفسران و فقها برآنند كه بسم‌الله، ميان دو سوره ضحی و انشراح – حتی در نماز - بايد قرائت شود و حذف آن جايز نيست. اين نظر، نخستينبار در تفسير ملافتحالله كاشانى يعنى منهجالصادقين و سپس در تفاسير و كتب فقهى ديگر ملاحظه شد.
6- خداوند در سوره «نمل» - در داستان نامه حضرت سليمان عليه‌السلام به ملكه سر زمين سَـبَـأ - و نيز در سوره هود – داستان كشتی حضرت نوح عليه السلام - به صورت عملی به همه می‌آموزد كه اين سنت الهی و روش انبيا(ع) است كه هر كار و نوشته‌ای را بايد با «بسم الله» آغاز كرد.
علاقه‌مندان به كسب اطلاعات بيشتر در اين‌باره می‌توانند به تفاسير مختلف در آيه اول سوره مباركه حمد، و نيز به كتاب «تهذيب‌القرائه» (مطالبی درباره بسم الله ص 26 و 27 – تكبير ص 540 تا 542)، تاليف استاد ابراهيم پورفرزيب (مولايی) – انتشارات كعـبه، همچنين كتاب «گذری بر قرآن» جعفر شيخ‌الاسلامی (انتشارات مدرسه) مراجعه كنند.
جمـله پايانی اين‌كه اميد است قاريان محترم قرآن همچون آقای حامـد شاكـرنـژاد، ضمن حفظ مبانی اعتقادی مذهب تـشیـع در ارائه توسعه الگوی قرآنی – ايرانی تلاوت‌های دلنشين و اثرگذار موفق‌تر از پيش باشند. انشاء الله
منبع :
http://www.iqna.ir/fa
![[عکس: 38.gif]](http://s1.picofile.com/file/7264898274/38.gif)
![[عکس: ramazan1435_1.jpg]](http://s5.picofile.com/file/8127802200/ramazan1435_1.jpg)
چون خیلی ها معتقدند که این دو سوره در واقع یک سوره هستند.