حالت موضوعی | حالت خطی

نمایش پروفایل کاربر

بسم الله الرّحمن الرّحیم

نكات كليدی پيش از آغاز حفظ قرآن

الف) ويژگی های مصحف حفظ

مهم‌ ترین نکته در حفظ قرآن به روش دیداری این است که در فرآیند حفظ كل قرآن، به تعداد صفحات اين كتاب مقدس، تصاویری در حافظه بلندمدت حافظ نقش می‌ بندد؛ که هر قدر این تصاویر روشن‌تر و واضح‌تر باشد، کیفیت حفظ ارتقا می‌یابد و شخص از کار خود احساس رضایت بیشتری خواهد کرد. با توجه به این نکته اصلی، به بیان مهمترین ویژگیهای مصحف حفظ می‌پردازیم. در ابتدا لازم است بیان کنیم که «مصحف حفظ» همان قرآن ويژه‌ای است كه حافظ در ابتدای كار حفظ براي خود برمی گزيند و ـ بنابر توصيه اكيد عموم اساتيد حفظ قرآن ـ بهتر است تا پايان يافتن حفظ كل قرآن، تمام فعاليت حفظ و مرور خود را با استفاده از همان قرآن انجام دهد. اما ويژگيهای اين مصحف:

* بهتر است مصحف حفظ ـ چه برای حفظ آیات و چه برای در مرور و تکرار آنها ـ از قرآن های رایج 15 سطری انتخاب شود. دلیل این توصیه اولاً ويژگی منحصر به فرد این قرآن ها در پايان يافتن صفحات به آيات است؛ به اين معنا كه آيه پايانی هر صفحه در همان صفحه تمام می شود و آخرين چيزی كه در صفحه ديده می شود، شماره آن آيه است. همين ويژگی كمك شايان توجهی به حفظ آيات و شكل‌گيری تصوير ذهنی مورد نظر در حافظه می كند. همچنين زيبايی، صحّت و اتقان این رسم الخط و فراوانی و در دسترس بودن آن نسبت به قرآن های دیگر موجبات امتياز و برتری آن را فراهم کرده است. [1]

* بهتر است مصحف حفظ بدون ترجمه باشد؛ چه ترجمه زيرنويس يا ترجمه در حاشيه، و به طور كلي و تا حد امكان از هرگونه حاشيه ديگر نيز خالی باشد. هر قدر مصحف حفظ ساده‌تر و بی پيرايه‌ تر باشد، قدرت تمركز و دقت حافظ در هنگام حفظ افزايش يافته و ذهن او با سهولت بيشتری بر متن آيات متمركز می شود.

* رنگ زمينه صفحات به گونه‌ای نباشد كه در بلندمدت موجب خستگی چشم و در نتيجه كاهش بازدهی حافظه شود. از این رو بهتر است از قرآن‌هايی كه رنگ زمينه آنها آبی روشن يا سبز مغز پسته‌ای و امثال آن است استفاده شود.

* بهتر است قطع قرآن مورد نظر قطع وزيری (متوسط) باشد. استفاده از قرآن‌هايی در قطع كوچكتر، حداقل به هنگام حفظ مقاطع جديد، مناسب نيست و ممکن است موجب خستگی چشم شود؛ هرچند به هنگام مرور و تكرار نيز بهتر است از قرآن‌های قطع وزيري (يا بزرگ تر) استفاده شود. به طور کلی هر قدر رسم الخط مورد استفاده درشت‌ تر و واضح‌ تر باشد، تثبیت آن در حافظه با سهولت بیشتر همراه خواهد بود.

تمام ويژگی های فوق به شكل‌ گيری بهتر و دقيق‌تر تصوير ذهنی صفحات در حافظه كمك ‌می كند. البته اين مطالب بدان معنا نيست كه كار حفظ متوقف بر وجود چنين قرآنی شود؛ ولي بی‌ تردید تحقق اين شرايط، بازدهی کار حافظ را افزايش می دهد.

بار دیگر تأکید می‌ کنیم که برای موفقیت هرچه بیشتر در امر حفظ قرآن و دستیابی سریع‌ تر به نتیجه مطلوب، حتی الامكان از آغاز تا پايان كار حفظ از مصحف واحدی استفاده کنید و اگر اين امكان فراهم نيست، سعی کنید حداقل براي حفظ مقاطع جديد از يك قرآن واحد استفاده كنید و مرور و تكرار را با قرآن‌های ديگر انجام دهید.

ب)‌مناسب‌ترين زمان و مكان برای حفظ

بهترين شرايط زمانی و مكانی برای حفظ (حفظ قسمتهای جديد يا مرور محفوظات گذشته) زماني است كه حافظه فرد برای پذيرش مطالب جديد و حفظ آنها آمادگی بهتر و بيشتری دارد و می تواند با كيفيتی مطلوب به بازيابی و بازخوانی محفوظات گذشته بپردازد. بنابراين مناسب‌ ترين زمان و مكان برای حفظ برای هر كس، بسته به شرايط زندگی او می تواند متفاوت باشد. اما به طور كلی و برای عموم علاقمندان به حفظ قرآن، بهترين زمان و مكان از شرايط زير برخوردار است:

* بهترين زمان : به نظر می رسد آغاز روز و پس از استراحت شبانه مناسب‌ ترين زمان برای حفظ قسمت‌های جديد است. در اين اوقات حافظه برای پذیرش مطالب جدید فراغت و آمادگی بيشتری دارد و هنوز چندان با مشغله‌های روزمره درگير نشده و در نتيجه بهتر و راحت‌تر مطالب را در خود جای می دهد. زمان مناسب براي مرور محفوظات گذشته هم زماني است كه حافظ حداقل كمی از درگيری ها و مسائل روزانه خود فراغت يافته باشد. برای مثال، بعد از ادای نمازهای يوميه (يعنی در ميانه روز و آغاز شب) و نيز پيش از خواب شبانه زمان‌های خوبي برای مرور محفوظات است.

* بهترين مكان : هر قدر مكانی كه حافظ برای فعاليت‌های مرتبط با حفظ (اعم از حفظ جديد، مرور، پرسش و ...) اختصاص می دهد، ساده‌تر و بی پيرايه‌ تر باشد، به تمركز ذهنی و بازدهی بهتر كار او كمك می كند. بنابراين يك اتاق يا فضای خالی و به دور از هياهو و تا حد ممكن خالی از تزئينات، مكانی مناسب براي حفظ قرآن خواهد بود.

نكته ديگر در اين رابطه آن است كه حافظ بايد بكوشد تا در حد توان، در زمان ها و مكان های ثابتی به حفظ بپردازد؛ مثلاً حفظ قسمتهای جديد را هميشه در آغاز روز انجام دهد و سپس در چند نوبت ثابت در طول روز، به مرور و تمرين محفوظات بپردازد. توجه به اين نكات و عملي ساختن آنها كاركرد حافظه و كيفيت حفظ را افزايش خواهد داد.

ناگفته نماند كه افراد شاغل و كسانی كه اوقات فراغت چندانی ندارند، می توانند با يك برنامه‌ريزی مناسب، از وقتهايی كه معمولاً در طول روز هدر می رود (مثل زمان انتظار براي رسيدن سرويس رفت و آمد، در اتوبوس يا مترو، هنگام رفتن به محل كار يا برگشت به منزل و ...) به بهترين وجه استفاده كنند و مرور محفوظات خود را در اين زمانها انجام دهند.

ج)‌ از كجاي قرآن شروع به حفظ كنيم؟

از جمله نكاتی كه می تواند موجب تقويت انگيزه حافظان و پيشرفت سريع‌ تر آنان شود، در نظر گرفتن اهداف زودياب و در دسترس در حفظ قرآن است. توضيح آنكه ممكن است حفظ كل قرآن با حجمي بيش از 600 صفحه در نگاه اول هدفی سنگين و دست‌نيافتنی به نظر برسد، اما فرد می تواند اين هدف بزرگ را به اهدافی كوچكتر تبديل كرده و با دستيابی به هر يك از آنها، در نهايت به آن هدف بزرگ دست يابد. با توجه به اين نكته به سؤال فوق چنين پاسخ می دهيم: بهتر است كار حفظ خود را از جزء سی ام و حفظ سوره‌های کوتاه قرآن (از سوره ناس به سوره نبأ) آغاز كنيم. دليل اصلی اين پيشنهاد آن است كه «حفظ جزء سي‌ام» به عنوان هدفی دردسترس و زودياب، می تواند انگيزه ما را براي تداوم كار حفظ دو چندان سازد. به علاوه اینکه بيشتر افراد بسياری از سوره‌های جزء سی ام را حفظ هستند و حفظ مابقی سوره‌ها هم به دليل كوتاه بودن آيات و آسان بودن مقاطع، كار چندان دشواری نيست. پس از حفظ جزء سی ام و تثبيت آن می توانيد كار خود را از حفظ قرآن از ابتدا (جزء اول) به انتها ادامه دهيد.

[1] . عموماً اين رسم الخط به نام رسم الخط «عثمان طه» شناخته مي‌شود.

موضوعات مشابه ...
موضوع		نویسنده	پاسخ	بازدید	آخرین ارسال
	ارائه برنامه حفظ قرآن کریم	Safari	177	74,681	۱۳۹۷-۰۷-۲۰, ۰۸:۴۲ ق.ظ آخرین ارسال: bahar96
	کسانی که حافظ کل قرآن هستنداعلام کنند	علی فروغی	0	0	۱۳۹۷-۰۱-۰۳, ۰۲:۳۰ ب.ظ آخرین ارسال: علی فروغی
	روش صحیح حفظ قرآن چیست ؟	tasbiheabi	9	10,298	۱۳۹۴-۱۱-۰۱, ۰۱:۱۱ ب.ظ آخرین ارسال: zahrahgi
	با خواندن یک آیه حافظ قرآن شد	sszendehboudi	1	2,974	۱۳۹۴-۰۲-۱۸, ۰۹:۲۱ ب.ظ آخرین ارسال: دانشجو
	[مـــهم] ✿ حفظ موضوعی قرآن کریم ✿	یانور	11	8,203	۱۳۹۳-۰۷-۲۲, ۰۸:۵۷ ق.ظ آخرین ارسال: یانور
	نقش زمان در کیفیت و کمیت حفظ کل قرآن	یانور	0	2,293	۱۳۹۳-۰۵-۱۱, ۰۵:۴۲ ق.ظ آخرین ارسال: یانور
	اهميت نظم وبرنامه‌ريزی در حفظ قرآن	یانور	0	3,120	۱۳۹۳-۰۴-۲۶, ۰۸:۱۶ ب.ظ آخرین ارسال: یانور
	مراحل حفظ يك مقطع(از آیات قرآن کریم)	یانور	0	2,633	۱۳۹۳-۰۴-۰۶, ۰۹:۰۱ ق.ظ آخرین ارسال: یانور
	مقدمات حفظ قرآن کریم	یانور	1	3,417	۱۳۹۳-۰۲-۲۰, ۰۶:۰۸ ب.ظ آخرین ارسال: یانور
	روشی نوین در حفظ قرآن کریم	sajad96	0	3,786	۱۳۹۳-۰۱-۲۰, ۱۱:۳۲ ب.ظ آخرین ارسال: sajad96

MyBB SQL Error